Hướng dẫn cài phần mềm cơ bản tự động khi cài mới Windows 10/11
Sau khi cài mới Windows 10/11, việc đầu tiên mà hầu hết người dùng máy tính thường làm chính là cài đặt các phần mềm cần thiết để phục vụ công việc và giải trí. Tuy nhiên, thao tác cài từng phần mềm một không chỉ tốn nhiều thời gian mà còn dễ gặp rủi ro khi nhớ sót hoặc tải nhầm phiên bản không phù hợp. Chính vì vậy, giải pháp cài đặt phần mềm tự động thông qua một phần mềm trung gian ngày càng phổ biến và được nhiều người sử dụng. Bài viết này sẽ giới thiệu cho bạn tới Ninite - một công cụ miễn phí, được nhiều người tin tưởng sử dụng khi cần cài các phần mềm cơ bản sau khi cài hệ điều hành.
1. Ninite là gì?
Ninite là một dịch vụ miễn phí và trả phí giúp người dùng Windows tự động cài đặt và cập nhật hàng loạt ứng dụng phổ biến. Từ khi ra mắt đến nay, Ninite đã trở thành một trong những lựa chọn hàng đầu đối với các kỹ thuật viên, nhân viên IT, người am hiểu máy tính, và cả những người dùng phổ thông muốn có một quy trình nhanh gọn, an toàn.
Nguyên lý hoạt động của Ninite đơn giản: thay vì tải từng bộ cài “nặng nề” và có thể chứa quảng cáo từ trang chủ của mỗi phần mềm, bạn chỉ cần truy cập trang Ninite, chọn những ứng dụng muốn cài (ví dụ: Google Chrome, 7-Zip, CCleaner, Spotify, v.v.), sau đó bấm nút “Get Your Ninite”. Hệ thống sẽ tự động sinh ra một file cài độc lập (gọi là “Ninite installer”) bao gồm mã chỉ đường tải về phiên bản mới nhất từ chính server gốc của từng phần mềm. Khi chạy file này, Ninite sẽ kiểm tra xem phần mềm đó đã được cài chưa, nếu chưa sẽ tự động tải về và cài; nếu đã tồn tại nhưng có phiên bản mới hơn, nó sẽ tự động cập nhật. Nếu đang là phiên bản mới nhất, Ninite sẽ “bỏ qua” và chuyển sang phần mềm tiếp theo, đảm bảo quá trình diễn ra liền mạch, không chứa quảng cáo, không yêu cầu bấm Next liên tục như khi cài thủ công.
2. Các gói dịch vụ của Ninite
2.1 Phiên bản miễn phí (Ninite Free)
- Hỗ trợ hầu hết phần mềm phổ biến miễn phí (ví dụ: trình duyệt, công cụ văn phòng cơ bản, phần mềm giải nén, ứng dụng chat, media player…).
- Hạn chế: Không hỗ trợ cài đặt phiên bản trả phí (Pro version) hoặc các phần mềm chuyên dụng cao cấp như Adobe Creative Cloud, Microsoft Office đầy đủ, …
- Không có tính năng quản lý từ xa hay triển khai trên nhiều máy tính cùng lúc.
2.2 Phiên bản Ninite Pro (trả phí)
- Dành cho doanh nghiệp hoặc người dùng cần quản lý tập trung nhiều máy, hỗ trợ cài đặt hàng loạt qua mạng nội bộ, tự động cập nhật không cần can thiệp từ người dùng.
- Giúp triển khai trên hàng chục, hàng trăm máy tính chỉ với vài thao tác đơn giản bằng giao diện web hoặc dòng lệnh (CLI).
- Có thể xây dựng lịch trình cập nhật, báo cáo chi tiết (logs) sau khi cài.
- Lựa chọn nhiều gói phần mềm pro, bao gồm phần mềm trả phí, giải pháp doanh nghiệp (VD: TeamViewer, Slack Enterprise, Visual Studio, IntelliJ, v.v.)
Bài viết này chủ yếu tập trung vào nhu cầu của người dùng cá nhân hoặc kỹ thuật viên nhỏ, nên chúng ta sẽ đi sâu vào Ninite Free, cũng như cách tận dụng triệt để để cài và cập nhật phần mềm sau khi cài Windows 10/11.
3. Hướng dẫn chi tiết cách sử dụng Ninite
3.1. Truy cập và lựa chọn phần mềm
Bước 1: Mở trình duyệt (có thể là Edge, Chrome, Firefox… sau khi Windows 10/11 được cài sẵn ít nhất edge).
Bước 2: Truy cập địa chỉ: https://ninite.com
Bước 3: Giao diện chính sẽ hiển thị danh sách nhóm phần mềm phổ biến. Mỗi mục được trình bày dưới dạng hộp chọn kèm logo, tên. Ví dụ:
- Web Browsers: Google Chrome, Firefox, Opera…
- Messaging: Skype, Zoom, Slack…
- Web Publishing: WordPress, FileZilla…
- Compression: 7-Zip, WinRAR (7-Zip là mã nguồn mở miễn phí; WinRAR thường yêu cầu key nhưng Ninite chỉ cung cấp 7-Zip bản miễn phí).
- Media: VLC, Spotify, iTunes…
- Runtimes: .NET 3.5, .NET 4.8, Java Runtime Environment, Visual C++ Redistributables.
- Security: Avast, Malwarebytes, AVG, v.v. (chỉ những phần mềm có bản miễn phí).
- Developer Tools: Notepad++, Git, Python, v.v.
Bạn tích chọn từng phần mềm mình cần.
Lưu ý:
- Chỉ chọn những ứng dụng thật sự cần thiết để tránh chiếm quá nhiều dung lượng sau khi cài.
- Có thể bỏ qua một số phần mềm hiếm dùng hoặc đã có sẵn trên Windows (VD: Windows Defender, Photos, v.v.).
3.2. Tải file cài Ninite Installer
Sau khi tích chọn xong, nhấn nút “Get Your Ninite” nằm ở cuối trang. Hệ thống tự động tạo một file, File này rất nhẹ (chỉ vài trăm KB) vì nó chỉ chứa mã chỉ đường đến máy chủ gốc để tải về bộ cài chính thức từng phần mềm.
3.3. Chạy Ninite Installer và chờ đợi
Mở thư mục chứa file vừa tải và nhấn đúp vào file chạy của Ninite, hệ thống sẽ thực hiện tuần tự:
- Kiểm tra xem phần mềm đã chọn đã cài sẵn trên máy chưa (ví dụ Chrome hay VLC…).
- Nếu đã cài nhưng đang là phiên bản cũ hơn, nó sẽ tự động tải xuống bản mới nhất và cài đè.
- Nếu chưa cài, nó sẽ tải xuống bộ cài gốc từ trang chủ của nhà sản xuất (chính nguồn) rồi thực hiện cài.
Khi hoàn tất, tất cả phần mềm bạn đã chọn sẽ nằm sẵn trong Start Menu hoặc trên Desktop (tùy phần mềm). Chỉ việc mở lên và sử dụng như bình thường.
4. Phân tích ưu và nhược điểm khi sử dụng Ninite
4.1 Ưu điểm
-
Nhanh chóng và tiết kiệm thời gian
Thay vì phải tìm từng link download của Google Chrome, VLC, 7-Zip, Notepad++, v.v., rồi tải xuống, bấm Next/Next/Finish, bạn chỉ việc tích chọn và chạy 1 file duy nhất. Quá trình cài hàng loạt chỉ mất vài thao tác cơ bản. -
Bảo mật, an toàn
Ninite chỉ lấy bộ cài từ website chính thức của từng nhà phát triển (nguyên gốc, không qua bên thứ ba). Đồng thời, nó loại bỏ mọi thành phần “đi kèm” như toolbar, bloatware, adware. Nhờ đó, bạn yên tâm 100% không bị lây mã độc hay quảng cáo. -
Cập nhật liên tục
Khi chạy Ninite, ngay cả những phần mềm đã cài sẵn qua phương pháp khác nhưng đã lỗi thời, Ninite vẫn nhận biết và cập nhật lên phiên bản mới nhất. Không cần phải mở từng ứng dụng để kiểm tra phiên bản. -
Dễ sử dụng cho cả người không chuyên
Giao diện trực quan bằng checkbox, không đòi hỏi kiến thức IT chuyên sâu. Người mới làm quen với máy tính vẫn thao tác được dễ dàng. -
Tùy biến danh sách phần mềm
Bạn có thể tạo nhiều bộ cài riêng cho từng mục đích khác nhau. Ví dụ:
- Bộ cài “Cần thiết cho Dân văn phòng”: Office (LibreOffice), Foxit Reader, Chrome, 7-Zip, TeamViewer,…
- Bộ cài “Chuyên thiết kế”: GIMP, Inkscape, Krita,…
- Bộ cài “Lập trình”: Python, Git, Visual Studio Code, v.v.
Việc này giúp triển khai đồng nhất trên nhiều máy, tiết kiệm công sức tạo mới từng file installer.
4.2 Nhược điểm
-
Hạn chế về danh sách phần mềm có sẵn
Ninite chỉ hỗ trợ những ứng dụng phổ biến miễn phí. Nếu bạn cần những phần mềm chuyên sâu, phần mềm thương mại (Microsoft Office bản quyền, Adobe Photoshop, AutoCAD…), thì Ninite không bao gồm. Lúc đó buộc phải cài thủ công hoặc sử dụng công cụ khác (tự viết script, sử dụng Chocolatey, SCCM, v.v.). -
Không tùy chỉnh sâu các tùy chọn cài đặt
Nếu bạn muốn thay đổi thư mục cài (trong một số phần mềm chuyên sâu), hay chọn thêm bớt tính năng module, Ninite hầu như “giấu kín” mọi tuỳ chọn, chỉ cài mặc định. Với đa số người dùng phổ thông, điều này là thuận tiện, nhưng đối với các chuyên viên IT cần kiểm soát từng bước cài đặt chi tiết, Ninite có thể không đủ linh hoạt. -
Phụ thuộc kết nối Internet
Ninite bản chất chỉ chứa “liên kết” đến file gốc, nên trong quá trình chạy cần có kết nối Internet ổn định để tải về. Nếu mạng chập chờn hoặc bị chặn (trường hợp kết nối qua proxy, firewall nghiêm ngặt), quá trình cài có thể dừng đột ngột hoặc tải file lỗi, phải chạy lại từ đầu. -
Không cài được phần mềm yêu cầu đăng nhập hoặc trả phí
Ví dụ các phần mềm bản quyền buộc đăng nhập tài khoản, hoặc có bước xác thực license. Ninite không hỗ trợ, và bạn vẫn phải cài thủ công.
Với người dùng phổ thông và kỹ thuật viên nhỏ lẻ, Ninite Free đã quá đủ để giải quyết bài toán cài đặt phần mềm cơ bản một cách nhanh chóng và an toàn, giúp giảm thiểu thao tác thủ công, tránh rủi ro và tiết kiệm thời gian quý báu cho những công việc quan trọng khác. Chúc bạn cài đặt thành công!